Những vị thuốc quý từ mơ
Tác giả : BS. TRANG XUÂN CHI
Mơ có tên: Ô mai, hạnh, khổ hạnh nhân. Tên khoa học: Prunus armeniaca.
Mơ cho ta nhiều vị thuốc quý như: Khổ hạnh nhân (Semen Armeniacae amarae) là hạt khô của cây mơ; Nước cất hạt mơ (Aqua Armeniacae) chế từ hạt mơ; Ô mai (Fructus Armeniacae praeparatus) là hạt mơ chế biến phơi khô hoặc sấy khô; Dầu hạnh nhân (Olum Armeniacae) dầu ép từ hạt mơ.
Mơ là một loại cây nhỡ, cao chừng 4-5m, lá mọc so le, có cuống, phiến lá hình bầu dục, nhọn ở đầu, mép lá có răng cưa nhỏ. Hoa nở về cuối mùa đông, có 5 cánh trắng hoặc hồng, rất thơm; quả chín vào tháng 3-4. Là một quả hạch hình cầu, màu vàng xanh, có nhiều thịt và chỉ có một hạt. Còn có loại mơ 2 hạt gọi là song mai rất quý tốt.
Mơ được trồng và cũng mọc hoang từ Nghệ Tĩnh trở ra. Việc bào chế mơ để có sản phẩm làm thuốc hoặc dùng làm rượu khai vị là cả một quá trình kiên trì, với một khoảng thời gian dài cả 2,3 tháng, thậm chí như ngâm rượu mơ phải để hàng năm. Do đó trong chế biến mơ có câu: “Phải qua 9 lần đồ, 9 lần phơi nắng hay sấy khô”.
Thành phần hóa học của mơ
Trong thịt mơ có chừng 2,5% acid chủ yếu gồm acid citric, acid tactric, khoảng 27% đường chủ yếu đường sacaroza, một ít dextrin, tinh bột, quexetin, izoquexetin, caroten, lycopen, vitamin C, tanin, pectin, metylsalicylat, men peroxydaza và ureaza.
Ngoài ra, từ quả mơ có một chất có tác dụng với vi trùng lao mycobacterium, tác dụng này có liên quan đến sự có mặt của acid citric và malic. Quý hơn trong dung dịch mơ có axít pangamic chính là vitamin B15 có tỷ lệ khá cao (vitamin B15 có trong: Gan bò, mầm thóc, cám gạo, men bia, gan ngựa…). Vitamin B15 có tác dụng rất tốt trong quá trình chuyển hóa oxy trong tế bào, chống sự già nua của tế bào, trong nhóm bệnh tim mạch, hô hấp, như: Nhồi máu cơ tim, xơ vữa động mạch, viêm, xơ gan trong thời kỳ đầu.
Mơ có tác dụng tốt hơn khi cho thêm đường, đó là một nước giải khát quý hiếm và tăng sức đề kháng cho cơ thể, vì trong mơ có nhiều acid hữu cơ, đường và vitamin C.
Với mơ chỉ cần lưu ý đặc biệt khi sử dụng nhân hạt mơ, chứa đến 35-40% dầu gọi là dầu hạnh nhân và 3% chất amygdalin và men emunsin. Men emunsin gồm có 2 men là men amydalaza và men prunaza. Amydalaza chịu tác dụng của men emunsin cho acid Xyanhydric andehyt benzoic hay benzandehyt và glucoza, trong đó acid xyanhydric, là một acid độc, do đó khi dùng nhân hạt mơ, nước cất hạt mơ phải rất thận trọng dùng để chữa ho, khó thở, nôn mửa, đau dạ dày. Mỗi lần dùng từ 0,5ml-2ml/ngày (24 giờ) ô mai mơ được dùng chữa ho, long đờm, hen suyễn, khó thở phù thủng, ngậm hoặc uống, ngày uống 3-6g. Ô mai mơ còn chữa giun chui ống mật, chữa chai chân, chữa trĩ. Dầu hạt mơ làm thuốc bổ, nhuận trường với liều 5-10ml chữa nứt nẻ, bôi tóc trơn, bóng.
Đơn thuốc có mơ
Chữa kiết lỵ, khát nước: Ô mai mơ 2-3 quả, thêm 300ml nước đun sôi 15-20 phút dùng uống thay nước trong ngày.
Chữa giun chui ống mật: Ô mai mơ 2 quả, thêm 300ml nước đun sôi 20 phút cho ít đường vừa ngọt uống tối trước khi đi ngủ.
Chữa băng huyết: Ô mai mơ 7 quả đốt tán nhỏ, chia 3 lần uống trong ngày, hoặc dùng nước cơm sánh đặc chiêu thuốc để uống.
Mùa hè nóng bức mỗi gia đình thường có một bình ngâm quả mơ chín vàng theo công thức: 1kg mơ tươi cho 1,2kg đường để thời gian 1 năm hoặc hơn, uống mỗi lần 1 cốc nhỏ có đá khoảng 20ml nước mơ đường rất tốt cho tiêu hóa, tăng sức đề kháng, phòng chống các bệnh tim mạch, tiêu hóa, hội chứng lỵ, hô hấp…
Tác giả : BS. TRANG XUÂN CHI
Mơ có tên: Ô mai, hạnh, khổ hạnh nhân. Tên khoa học: Prunus armeniaca.
Mơ cho ta nhiều vị thuốc quý như: Khổ hạnh nhân (Semen Armeniacae amarae) là hạt khô của cây mơ; Nước cất hạt mơ (Aqua Armeniacae) chế từ hạt mơ; Ô mai (Fructus Armeniacae praeparatus) là hạt mơ chế biến phơi khô hoặc sấy khô; Dầu hạnh nhân (Olum Armeniacae) dầu ép từ hạt mơ.
Mơ là một loại cây nhỡ, cao chừng 4-5m, lá mọc so le, có cuống, phiến lá hình bầu dục, nhọn ở đầu, mép lá có răng cưa nhỏ. Hoa nở về cuối mùa đông, có 5 cánh trắng hoặc hồng, rất thơm; quả chín vào tháng 3-4. Là một quả hạch hình cầu, màu vàng xanh, có nhiều thịt và chỉ có một hạt. Còn có loại mơ 2 hạt gọi là song mai rất quý tốt.
Mơ được trồng và cũng mọc hoang từ Nghệ Tĩnh trở ra. Việc bào chế mơ để có sản phẩm làm thuốc hoặc dùng làm rượu khai vị là cả một quá trình kiên trì, với một khoảng thời gian dài cả 2,3 tháng, thậm chí như ngâm rượu mơ phải để hàng năm. Do đó trong chế biến mơ có câu: “Phải qua 9 lần đồ, 9 lần phơi nắng hay sấy khô”.
Thành phần hóa học của mơ
Trong thịt mơ có chừng 2,5% acid chủ yếu gồm acid citric, acid tactric, khoảng 27% đường chủ yếu đường sacaroza, một ít dextrin, tinh bột, quexetin, izoquexetin, caroten, lycopen, vitamin C, tanin, pectin, metylsalicylat, men peroxydaza và ureaza.
Ngoài ra, từ quả mơ có một chất có tác dụng với vi trùng lao mycobacterium, tác dụng này có liên quan đến sự có mặt của acid citric và malic. Quý hơn trong dung dịch mơ có axít pangamic chính là vitamin B15 có tỷ lệ khá cao (vitamin B15 có trong: Gan bò, mầm thóc, cám gạo, men bia, gan ngựa…). Vitamin B15 có tác dụng rất tốt trong quá trình chuyển hóa oxy trong tế bào, chống sự già nua của tế bào, trong nhóm bệnh tim mạch, hô hấp, như: Nhồi máu cơ tim, xơ vữa động mạch, viêm, xơ gan trong thời kỳ đầu.
Mơ có tác dụng tốt hơn khi cho thêm đường, đó là một nước giải khát quý hiếm và tăng sức đề kháng cho cơ thể, vì trong mơ có nhiều acid hữu cơ, đường và vitamin C.
Với mơ chỉ cần lưu ý đặc biệt khi sử dụng nhân hạt mơ, chứa đến 35-40% dầu gọi là dầu hạnh nhân và 3% chất amygdalin và men emunsin. Men emunsin gồm có 2 men là men amydalaza và men prunaza. Amydalaza chịu tác dụng của men emunsin cho acid Xyanhydric andehyt benzoic hay benzandehyt và glucoza, trong đó acid xyanhydric, là một acid độc, do đó khi dùng nhân hạt mơ, nước cất hạt mơ phải rất thận trọng dùng để chữa ho, khó thở, nôn mửa, đau dạ dày. Mỗi lần dùng từ 0,5ml-2ml/ngày (24 giờ) ô mai mơ được dùng chữa ho, long đờm, hen suyễn, khó thở phù thủng, ngậm hoặc uống, ngày uống 3-6g. Ô mai mơ còn chữa giun chui ống mật, chữa chai chân, chữa trĩ. Dầu hạt mơ làm thuốc bổ, nhuận trường với liều 5-10ml chữa nứt nẻ, bôi tóc trơn, bóng.
Đơn thuốc có mơ
Chữa kiết lỵ, khát nước: Ô mai mơ 2-3 quả, thêm 300ml nước đun sôi 15-20 phút dùng uống thay nước trong ngày.
Chữa giun chui ống mật: Ô mai mơ 2 quả, thêm 300ml nước đun sôi 20 phút cho ít đường vừa ngọt uống tối trước khi đi ngủ.
Chữa băng huyết: Ô mai mơ 7 quả đốt tán nhỏ, chia 3 lần uống trong ngày, hoặc dùng nước cơm sánh đặc chiêu thuốc để uống.
Mùa hè nóng bức mỗi gia đình thường có một bình ngâm quả mơ chín vàng theo công thức: 1kg mơ tươi cho 1,2kg đường để thời gian 1 năm hoặc hơn, uống mỗi lần 1 cốc nhỏ có đá khoảng 20ml nước mơ đường rất tốt cho tiêu hóa, tăng sức đề kháng, phòng chống các bệnh tim mạch, tiêu hóa, hội chứng lỵ, hô hấp…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét